روزنامه جهان صنعت
1396/11/04
نفس خوزستان همچنان خاک‌آلود؛
گروه جامعه- اهواز، دزفول، مسجد سلیمان هوا ندارند. چند سالی است که ریزگردها نام خوزستان و شهرهای دیگر جنوب ایران را با هر بهانه‌‌ای به صدر اخبار می‌کشانند و نام خوزستان در کنار پدیده ریزگردها برای رسانهها تیترهایی می‌سازند که در پس آنها میشود مردمانی را دید که نفس‌شان تنگ شده از حجم آلودگی هوا و تبعاتی که به همراه دارد. زندگی در شهرهای جنوبی ایران هر روز سخت‌تر میشود.بررسی تاریخچه ریزگردها نشان می‌دهد نخستین واقعه توفان گردوخاک در منطقه جنوب غرب ایران و کشور عراق در بین سال‌های ١٣۶٣ تا ١٣۶٧ گزارش شده است. تا سال ١٣٨٠ این پدیده گذرا بوده است، اما در سال‌های بعد، این پدیده به تدریج در شهرهای جنوبی و غربی کشور گسترش یافته به طوری که از سال ١٣٨٧، ١٨ استان کشور را فرا گرفته. اما ماهیت ریزگردهایی که همه تنها نامی از آنها شنیده‌اند، چه ترکیباتی دارد؟ بررسی آمار مربوط به توفان‌های گردوخاک در استان خوزستان نشان می‌دهد ترکیب شیمیایی این گردوخاک‌ها در برخی موارد شامل فلزات سنگین با مقادیر بسیار بیشتر از حد مجاز است که برای سلامتی انسان‌ها بسیار خطرناک هستند.
حالا چند سالی است برای رفع این معضل اقداماتی از سمت دولت صورت گرفته اما با توجه به اینکه این مشکل هنوز پابرجاست به این نکته اشاره دارد که تلاش‌های دولت نه تنها کافی نبوده بلکه بی‌فایده هم بوده‌اند. سال‌هاست که رسانهها از این موضوع می‌گویند اما هیچ کس به داد خوزستان نمی‌رسد. روزهای زیادی ساکنان این استان به دلیل وجود بیش از حد مجاز ریزگردها در خانه حبس می‌شوند و این تعطیلی‌ها بر اقتصاد، معیشت و حتی افت تحصیلی دانش‌آموزان ساکن شهرهای درگیر ریزگرد تاثیر زیادی گذاشته است.
بی‌آبی معضل کل کشور
روز گذشته اما رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست آب پاکی را روی دست مردمان این مناطق ریخت و با بیان اینکه برای مهار ریزگردهای خارجی نمی‌توان به سرعت کاری انجام داد گفت: در وهله اول باید منشا داخلی ریزگردها در خوزستان را مهار کنیم که این کار مستلزم بازپس‌گیری حق‌آبه‌های زیست‌محیطی استان است.
به گزارش ایسنا عیسی کلانتری در پاسخ به این سوال که سازمان حفاظت محیط‌زیست چه برنامه مدونی برای مهار کانون‌های ریزگرد خوزستان دارد، اظهارکرد: در خوزستان با دو نوع ریزگرد شامل ریزگردها با منشا داخلی و ریزگردها با منشا خارجی مواجه هستیم. دولت جمهوری اسلامی باید منشا محلی ریزگردها را مهار کند. در خصوص ریزگردهای خارجی نیز باید با همکاری کشورهای خارجی در این زمینه اقدام کنیم و افزود: دولت از سال گذشته برنامه جدی برای مهار ریزگردهای با منشا داخلی در خوزستان آغاز کرده و تا امروز سازمان برنامه‌و‌بودجه حدود ۲۸۰ میلیارد تومان برای مهار ریزگردهای داخلی خوزستان تخصیص داده است. کلانتری در میان توضیحات خود از حق‌آبه یاد کرد و یادآور شد که این موضوع یکی از مشکلات قدیمی و حل نشده است که کسی به آن توجه چندانی نمی‌کند و تقریبا هیچ‌وقت در هیچ استانی حق‌آبه‌ها برای محیط‌زیست کشور و مهار ریزگردها با منشا داخلی، احیای تالاب‌ها و احیای رودخانه‌ها داده نشده‌اند. این مسایل در همه کشور چه در فارس و سیستان‌و‌بلوچستان و چه در آذربایجان و خوزستان وجود دارد و از گذشته هم حقی برای محیط‌زیست قائل نبودند تا محیط‌زیست کشور شاداب، زنده و برقرار شود و مردم بتوانند از زندگی خود لذت ببرند.
کلانتری در واکنش به اظهارات نماینده اهواز در زمینه مشکل کاهش آورد رودخانه‌ها در استان خوزستان اشاره کرد و که امروز موضوع خشکسالی و ریزگردها تنها مختص خوزستان نیست و تمام کشور از این موضوع رنج می‌برند. این مشکل در همه کشور وجود دارد. در خوزستان میزان بارش ۹۰ درصد کاهش یافته، اما ورودی آب به این میزان کاهش نیافته است. باید بپذیریم که کشور کم‌آبی هستیم و باید با کم‌آبی زندگی کنیم. در همه جای کشور این مساله وجود دارد. در حال حاضر مشکلات آبی گیلان کمتر از مشکلات آبی خوزستان نیست. در حالی که به نظر می‌رسد گیلان نباید از لحاظ آب مشکلی داشته باشد. در کل کشور آب کم شده است یعنی در استان‌هایی مانند لرستان، آذربایجان‌غربی و آذربایجان‌شرقی نیز این مشکل وجود دارد. همچنین اکنون وضعیت مشهد در خراسان‌رضوی از لحاظ آبی به مراتب اسفناک‌تر از خوزستان است بنابراین فقط خوزستان نیست که این مشکل را دارد. یکی از مسایلی که خوزستان با آن مواجه است، پدیده ریزگردهاست. در تهران کمتر ریزگرد داریم اما در عمل آلودگی‌هایی که در تهران وجود دارد، مصیبت هستند.
حداقل ۵۰۰ میلیارد تومان بودجه مقابله با ریزگردها در سال آینده
عیسی کلانتری با اعلام این موضوع که یکی، دو سال گذشته در زمستان‌ها شاهد بروز ریزگردها بوده‌ایم و با بارش باران این موضوع حل شده است کمی هم تقصیر را به گردن کشورهای همسایه از جمله عراق، سوریه و اردن انداخته که این کشورها هم مانند ایران چشم‌انتظار بارش هستند بنابراین زمانی که جریان باد به سمت کشور ما بازمی‌گردد، گردوخاک از این کشورها به مقصد نهایی یعنی کشور ما و خلیج فارس خیزش می‌کند.
او دوبار به حق‌آبه‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: این حق‌آبه‌های زیست‌محیطی را باید پس بگیریم تا از شر ریزگردها با منشا داخلی خوزستان خلاص شویم. به این صورت که اگر آب خوزستان به هر میزانی کاهش می‌یابد، حق‌آبه زیست‌محیطی نیز به همان میزان کاهش داشته باشد. اگر دبی رودخانه کارون در خرمشهر ۱۲۰ مترمکعب باشد، این رودخانه توان خودپالایی خود را از دست می‌دهد. همچنین کارون باید حق‌آبه خود را داشته باشد؛ همانطور که حق‌آبه تالاب شادگان نیز باید داده شود. ما در بالادست آب کشاورزی را کاهش ندادیم ولی تمام حق‌آبه‌های زیست‌محیطی را حذف کردیم. اگر آب کم شود، باید حق‌آبه همه بخش‌ها به یک میزان کاهش یابد، نه اینکه حق‌آبه زیست‌محیطی صد‌در‌صد حذف شود.
رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست در پایان به قول رییس جمهور اشاره می‌کند که حتی اگر از محل صندوق توسعه ملی برای بودجه مقابله با گرد‌و‌غبار خوزستان، پولی داده نشود، بودجه ریزگردها را تامین خواهد کرد. طبق این قول برای سال آینده حداقل ۵۰۰ میلیارد تومان بودجه مقابله با ریزگردها برای کل کشور خواهیم داشت.
هدر رفتن بخش زیادی آب با کشاورزی سنتی
این در حالی است که روز گذشته مدیر کل محیط‌زیست استان خوزستان با بیان اینکه ریزگردهای داخلی باعث بروز پدیده گردوخاک در استان شده است، گفت: با انجام اقدامات نمادین نمی‌توانیم مشکل گرد‌و‌غبار را برطرف کنیم.
احمدرضا لاهیجان‌زاده با بیان اینکه عوامل بسیار زیادی دست به دست هم داده که امروز ما شاهد بروز گردوخاک در استان خوزستان هستیم، گفت: باید به دنبال اقدامات جدیدی برای مقابله با گردوخاک در این منطقه باشیم. متاسفانه هنوز برای تصمیم‌گیران کشور حق‌آبه تالاب اولویت اول بعد از شرب نیست و همچنان کشاورزی در اولویت است. او به این موضوع تاکید می‌کند که اگر اجازه دهند، حق‌آبه تالاب تامین شود، چگونه باید آب کشاورزی را تامین کنند؟ اگر محیط‌زیست اصرار دارد کشاورزی مدیریت شود تا حق‌آبه تالاب هم تامین شود به این منظور نیست که کشاورزی را کاهش دهیم، بلکه به این معنی است که روش‌های کشاورزی را تغییر دهیم. کشاورزی ما همچنان به روش‌های سنتی و مانند شرایط پرآبی انجام میشود در حالی که اعلام شده میزان آورد رودخانه‌ها ۴۰ درصد کاهش داشته و با کاهش بارش روبه‌رو بوده‌ایم اما باز هم مشاهده می‌کنیم که روش‌های کشاورزی همچنان روش‌های سنتی است.البته باید این نکته هم را به خاطر سپرد که طبق آمارهای موجود تنها ۱۰ درصد در کل استان موفق شدیم کشاورزی را بهبود وضعیت دهیم و راندمان آبیاری زمین‌های کشاورزی در استان کماکان بین ۳۰ تا ۳۲ درصد است و این نشان می‌دهد نزدیک به ۷۰ درصد آب هدر داده میشود. اگر واقعا اعتقاد داریم که آب کم است باید در عمل نیز فعالیتی در همین راستا انجام دهیم و باید قبول کنیم ۵۰ درصد آب گذشته را نداریم. اگر این موضوعات مدیریت شود می‌توانیم کاهش آب را جبران و تالاب‌ها را احیا کنیم.
سایر اخبار این روزنامه
وزیر بهداشت در جمع اعضای اتاق بازرگانی ایران:
واگذاری سود سهام عدالت عاقلانه نیست
بودجه انتخابات،مطالبات معوق شورای نگهبان است
آینده‌ای مشترک در جهانی آشفته
قیمت نفت مهارشدنی نیست؛
تسویه با سپرده‌گذاران غیرمجازها تا پایان بهمن
اذعان مونسان به ضعف در بازاریابی گردشگری؛
حرف‌های تکان‌دهنده طارمی در برنامه نود؛
درخواست تحریم سانتافه!
فرست‌کلاس برای اختلاسگران!
نوسان یا سونامی در بازار ارز
شاخص‌سازی تاریخی
47 هزار میلیارد تومان کسری
اصرار بانک مرکزی،انکار دلار
معاون دریایی سازمان بنادر و دریانوردی در گفت‌و‌گو با «جهان صنعت»؛
نفس خوزستان همچنان خاک‌آلود؛
فرصت‌سوزی رشیدپور با روحانی خنثی
